سایت جـامع آستـان وصـال شامل بـخش های شعر , روایت تـاریخی , آمـوزش مداحی , کتـاب , شعـر و مقـتل , آمـوزش قرآن شهید و شهادت , نرم افزارهای مذهبی , رسانه صوتی و تصویری , احادیث , منویـات بزرگان...

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : سید محمد میرهاشمی
نوع شعر : مدح و مرثیه
وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
قالب شعر : غزل

ای گـل گـلـزار زهــرا یـا رضا            ای عـزیـز جـان طاهـا یا رضـا

هـشتـمین شـمـس درخـشـان ولا            پور زهـرا نجـل موسی یا رضا


هر دلی شد جای گـنج عـشق تو            می‌شـود آن دل مـصفّـا یا رضـا

ای طـبـیـب دردمـنـدان کن دگر            درد مــا را هـم مـداوا یـا رضـا

ضـامن آهـو ضـمانـت کن ز ما            هم به دنیا هم به عـقبی یا رضا

هــر دلـی در آرزوی کــوی تـو            از فـراقـت گـشتـه شیدا یا رضا

دوری و هـجـران یـاران شهـیـد            زد شـراره بـر دل مـا یـا رضـا

جـبهـه‌ها کی می‌رود از یاد ما؟            در حـقـیـقت بودی آنجا یا رضا

جبهه میخانه، تو بودی می‌فروش            عاشقان مجنون، تو لیلا، یا رضا

سـاقـیـا بر ما تو می‌ کـم داده‌ای            مستی از سر رفت ما را یا رضا

تـا شـدم هـشیـار دیـدم دیــر شـد            ریخت می، بشکست صهبا یا رضا

در عـزایت تا که گـیـرم دامنـت            می‌کـنـم هر لحـظـه آوا یـا رضا

آه از آن دم که پُر خون شد دلت            شـد فـدا جـان تو مـولا یا رضـا

زهر کین بر جسم و جانت زد شرر            در دلت شد شعـله بر پا یا رضا

گوشۀ حجره تو غلطیدی به خاک            بی کس و محزون و تنها یا رضا

از عطش بی تاب گشتی آن زمان            نـالـه‌ات شد وا حـسیـنا یا رضـا

درد غربت، زهر کین شد قاتلت            خونجگر رفـتـی ز دنیا یا رضا

آنکه روزی مادرت را زد کتک            او تو را هم کشت حالا یا رضا

عاقـبت بعد از جفای خصم دون            میهمان گشتی به زهرا یا رضا

نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنیدبکار بردن الفاظی همچون آوارگی شایستۀ شأن امام نیست



عـاقـبـت بـا آن هــمـه آوارگــی            میهمان گشتی به زهرا یا رضا



داستان پناه بردن آهو به امام رضا از دست صیاد و ضمانت آن حضرت در نزد صیاد تا رفتن و برگشتن آهو و ... در منابع روایی ما نیامده است؛ لیکن داستان های مشابهی با کمی تفاوت در مورد پیامبر اکرم در صفحه ۸۱ کتاب اعلام الوری طبرسی و در خصوص امام سجاد در صفحات ۳۲۴ کتاب اثبات الوصیله مسعودی و ۲۶۱ جلد ۱ کتاب الخرائج والجرائح قطب راوندی و در خصوص امام صادق در صفحات ۳۷۰ کتاب بصائر الدرجات شیخ صفار و ۱۱۲ جلد ۴۷ بحارالانوار علامه مجلسی نقل شده است که به نظر می آید داستان ساخته شده برای امام رضا ترکیبی از این چند روایت باشد البته ابن حماد از شعرای قرن چهارم در یکی از ابیات قصیده اش اشاره به ضمانت امام رضا از آهو کرده است و ابن شهر آشوب نیز این شعر را در کتاب مناقبش نقل کرده است که این نیز سند روایی محسوب نمی شود دانشنامه امام رضا ج ۱ ص ۲۰۲



ضـامن آهـو ضـمانـت کن ز ما            هم به دنیا هم به عـقبی یا رضا